Part B Chapter 1 এটা দলৰ আধিপত্যৰ যুগ

 

১/ ভাৰতীয় সংবিধান কেতিয়া বলবৎ হৈছিল ?

উত্তৰ : ভাৰতীয় সংবিধান আইনগতভাৱে বলবৎ হৈছিল ১৯৫০ চনৰ ২৬ জানুৱাৰীত।

২/ ভাৰতত কেতিয়া নিৰ্বাচন আয়োগ গঠন হৈছিল ?

উত্তৰ : ভাৰতত ১৯৫০ চনৰ ২৫ জানুৱাৰীত নিৰ্বাচন আয়োগ গঠন কৰা হয়।

৩/ ভাৰতৰ প্ৰথম নিৰ্বাচন আয়ুক্ত কোন আছিল ?

উত্তৰঃ সুকুমাৰ সেন

৪/ নিৰ্বাচন আয়োগে কিয় বাতিল কৰিলে প্ৰথম ভোটাৰ তালিকা ?

উত্তৰ : নিৰ্বাচন আয়োগে প্ৰথম ভোটাৰ তালিকা বাতিল কৰে কাৰণ তালিকাত প্ৰায় ৪০ লাখ মহিলাৰ নাম লিপিবদ্ধ হোৱা নাছিল।

৫/ EVM  ৰ সম্পূর্ণ ৰূপ কি?

উত্তৰ: Electronic Voting Machine

৬.কোন বছৰত প্ৰথম সাধাৰণ নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত হৈছিল ?

উত্তৰ : ১৯৫২ চনত প্ৰথম সাধাৰণ নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত হয়।

৭) ১৯৫২ চনৰ লোকসভা নিৰ্বাচনত কংগ্ৰেছে কিমান শতাংশ ভোট লাভ কৰিছিল ?

উত্তৰ : ১৯৫২ চনত লোকসভা নিৰ্বাচনত কংগ্ৰেছে ৪৫% ভোট লাভ কৰে।

৮) কংগ্ৰেছ সমাজবাদী দল কেতিয়া গঠন হৈছিল ?

উত্তৰ : ১৯৩৪ চনত কংগ্ৰেছ সমাজবাদী দল গঠন হৈছিল।

৯) দুখন দেশৰ কথা উল্লেখ কৰা য'ত তেওঁলোকৰ সংবিধানে মাত্ৰ এটা দলৰ অনুমতি দিছে ?

উত্তৰ : চীন আৰু কিউবাৰ দৰে দেশত তেওঁলোকৰ সংবিধানে মাত্ৰ এটা দলৰ অনুমতি দিছে।

১০) সংবিধান সভাৰ খচৰা সমিতিৰ অধ্যক্ষ কোন আছিল ?

উত্তৰঃ ড° ভীম ৰাও ৰামজী আম্বেদকাৰ সংবিধান সভাৰ খচৰা প্ৰস্তুত সমিতিৰ অধ্যক্ষ আছিল।

১১) কোনখন দেশত বলছেভিক বিপ্লৱ সংঘটিত হৈছিল ?

উত্তৰঃ ৰাছিয়াত বলছেভিক বিপ্লৱ সংঘটিত হৈছিল।

১২) ভাৰতীয় জনসংঘ কেতিয়া গঠন হৈছিল ?

উত্তৰ : ১৯৫১ চনত ভাৰতীয় জনসংঘ গঠন হৈছিল।

১৩) ভাৰতীয় জনসংঘৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সভাপতি কোন আছিল ?

উত্তৰ : ভাৰতীয় জনসংঘৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সভাপতি আছিল শ্যামা প্ৰসাদ মুখাৰ্জী।

১৪) স্বতন্ত্ৰ দল কেতিয়া গঠন হৈছিল ?

উত্তৰ : ১৯৫৯ চনৰ আগষ্ট মাহত স্বতন্ত্ৰ দল গঠন হৈছিল।

১৫) ভাৰতত কংগ্ৰেছ পাৰ্টি কেতিয়া প্ৰতিষ্ঠা হৈছিল আৰু কাৰ দ্বাৰা ?

উত্তৰ : কংগ্ৰেছ দল ১৮৮৫ চনত প্ৰতিষ্ঠা হৈছিল, ইয়াক প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল A.O. হিউম।

১৬) প্ৰথম সাধাৰণ নিৰ্বাচনত ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছক কোনে নেতৃত্ব দিছিল ?

উত্তৰ : প্ৰথম সাধাৰণ নিৰ্বাচনত জৱাহৰলাল নেহৰুৱে ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছৰ চিঠি।

১৭) ১৯৫৭ চনত কেৰালাত কোন দলে চৰকাৰ গঠন কৰে ?

উত্তৰ : ১৯৫৭ চনত কেৰালাত কমিউনিষ্ট পাৰ্টিয়ে চৰকাৰ গঠন কৰিছিল।

১৮) ভাৰতীয় সংবিধানৰ খচৰা কোন তাৰিখে স্বাক্ষৰিত হৈছিল আৰু কেতিয়া বলবৎ হৈছিল ?

উত্তৰ : ভাৰতীয় সংবিধানৰ খচৰা ১৯৪৯ চনৰ ২৬ নৱেম্বৰত স্বাক্ষৰিত হয় আৰু ১৯৫০ চনৰ ২৬ জানুৱাৰীৰ পৰা বলবৎ হয়।

১৯.আৰ এছ এছৰ সম্পূৰ্ণ ৰূপ কি ? প্ৰতিষ্ঠাপক সভাপতিৰ নাম কি ?

উত্তৰ : আৰ এছ এছ ৰাষ্ট্ৰীয় স্বয়ংসেৱক সংঘৰ সম্পূৰ্ণ ৰূপ। আৰ এছ এছৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সভাপতি কে.বি. হেডগেৱাৰ।

২০) চি পি আই দল কেতিয়া গঠন হৈছিল ? এই পাৰ্টিটোক দিয়া এজন ব্যক্তিত্বৰ নাম কওক ?

উত্তৰ : ১৯২০ চনৰ আৰম্ভণিতে ৰাছিয়াৰ বলছেভিক বিপ্লৱৰ পৰা প্ৰেৰণা লৈ চিপিআই দল গঠন কৰা হৈছিল।এই দলৰ নেতৃত্ব দিয়া এজন বিখ্যাত ব্যক্তিত্ব আছিল এ.কে. গোপালন।

২১) প্ৰথম সাধাৰণ নিৰ্বাচনত কংগ্ৰেছে কিমান শতাংশ ভোট লাভ কৰিছিল?

উত্তৰঃ প্ৰথম সাধাৰণ নিৰ্বাচনত কংগ্ৰেছে ৪৫% ভোট লাভ কৰিছিল

২২) পি.আৰ.আই.ৰ প্ৰতিষ্ঠাপক কোন আছিল।

উত্তৰ : প্লুটাৰ্কো ইলিয়াছ কেলেছ আছিল P.R.I.

২৩) ভাৰতীয় জনতা পাৰ্টিৰ শিপা কোন দলত নিহিত হৈ আছে ?

উত্তৰ : ভাৰতীয় জনতা পাৰ্টিৰ শিপা নিহিত হৈ আছে n ভাৰতীয় জনতা সংঘ।

২৪) দীন দয়াল উপাধ্যায় কোন আছিল ?

উত্তৰ : দীন দয়াল উপাধ্যায় আছিল ভাৰতীয় জনসংঘৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য।

২৫) ভাৰতত স্বতন্ত্ৰ শ্ৰমিক পাৰ্টিৰ প্ৰতিষ্ঠাপক কোন আছিল?

উত্তৰঃ ড° বি আৰ আম্বেদকাৰ আছিল স্বতন্ত্ৰ শ্ৰমিক পাৰ্টিৰ প্ৰতিষ্ঠাপক।

২৬) ভাৰতত প্ৰথমবাৰৰ বাবে কেতিয়া ইভিএম ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল?

উত্তৰঃ ১৯৮২ চনত কেৰালাত প্ৰথমবাৰৰ বাবে ইভিএম ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল।

২৭. ১৯৫২ চনৰ প্ৰথমটো সাধাৰণ নিৰ্বাচনত একেলগে লোকসভা আৰু___ নিৰ্বাচন কৰা হৈছিল।

উত্তৰ : ৰাজ্যিক বিধানসভা।

২৮. কংগ্ৰেছৰ ভিতৰতে ___ চনত অধিক উগ্ৰ আৰু সমতাবাদী কংগ্ৰেছ বিচৰা যুৱ নেতাৰ এটা দলে কংগ্ৰেছ সমাজবাদী দল গঠন কৰিছিল।

উত্তৰ : ১৯৪৮ চন।

২৯) ভাৰতত কংগ্ৰেছ দলৰ আধিপত্যৰ যিকোনো চাৰিটা কাৰণ লিখা।

উত্তৰ : ভাৰতত কংগ্ৰেছ দলৰ আধিপত্যৰ চাৰিটা কাৰণ :

(i) ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছ প্ৰথম আৰু পুৰণি দল আছিল আৰু ই আন দলৰ ওপৰত আধিপত্য ভোগ কৰিছিল।

(ii) ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছ পাৰ্টি সমগ্ৰ ভাৰততে সুসংগঠিত দলীয় নেটৱৰ্ক থকা আটাইতকৈ ডাঙৰ দল।

(iii) ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছে স্বাধীনতা সংগ্ৰামক নেতৃত্ব দিছিল আৰু ভাৰতৰ বাবে স্বাধীনতা লাভ কৰিছিল। কংগ্ৰেছৰ নেতাসকল সাধাৰণ মানুহৰ মাজত অতি জনপ্ৰিয় আছিল।

(iv) ভাৰতত সুসংগঠিত শক্তিশালী বিৰোধী ৰাজনৈতিক দলৰ অভাৱ আছিল।

৩০) প্ৰথম তিনিটা সাধাৰণ নিৰ্বাচনত কংগ্ৰেছৰ আধিপত্যৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা।

উত্তৰঃ প্ৰথম তিনিটা সাধাৰণ নিৰ্বাচনত কংগ্ৰেছে স্পষ্ট সংখ্যাগৰিষ্ঠতা লাভ কৰাত সফল হৈছিল আৰু কেন্দ্ৰত চৰকাৰ গঠন কৰিছিল।

১৯৫২ চনৰ নিৰ্বাচন

ভাৰতৰ প্ৰথমটো সাধাৰণ নিৰ্বাচনত ১৪টা ৰাজনৈতিক দলে প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা কৰিছিল। কংগ্ৰেছে ৪৮৯খন আসনৰ ভিতৰত ৩৬৪খন আসন লাভ কৰে। কংগ্ৰেছে ৭৫% আসন আৰু ৪৫% ভোট লাভ কৰিছিল। ভাৰতীয় কমিউনিষ্ট পাৰ্টিয়ে মাত্ৰ ১২খন আসন লাভ কৰি সুদূৰ দ্বিতীয় স্থানত আছিল। এই নিৰ্বাচনত কেন্দ্ৰ আৰু ৰাজ্য- দুয়োটাতে কংগ্ৰেছে জয়লাভ কৰে।

১৯৫৭ চনৰ নিৰ্বাচন

১৯৫৭ চনত অনুষ্ঠিত দ্বিতীয়টো সাধাৰণ নিৰ্বাচনত কংগ্ৰেছে ৪৯৪খন আসনৰ ভিতৰত ৩৭১খন আসন লাভ কৰে। ভাৰতীয় কমিউনিষ্ট পাৰ্টিয়ে ২৭খন আসন লাভ কৰিবলৈ সক্ষম হয়। অৱশ্যে কেৰালাত কংগ্ৰেছ নিৰ্বাচনত পৰাস্ত হয় আৰু ভাৰতীয় কমিউনিষ্ট পাৰ্টিয়ে চৰকাৰ গঠন কৰে।

১৯৬২ চনৰ নিৰ্বাচন

১৯৬২ চনত অনুষ্ঠিত তৃতীয় সাধাৰণ নিৰ্বাচনত কংগ্ৰেছে ৪৯৪খন আসনৰ ভিতৰত ৩৬১খন আসন লাভ কৰি কেন্দ্ৰত চৰকাৰ গঠন কৰিবলৈ সক্ষম হয়। ভাৰতীয় কমিউনিষ্ট পাৰ্টিয়ে মাত্ৰ ২৯খন আসনহে লাভ কৰিব পাৰিছিল। কংগ্ৰেছ দলৰ জনপ্ৰিয়তা আৰু আধিপত্য প্ৰমাণিত হৈছে তিনিটা সাধাৰণ নিৰ্বাচনে।

Year	Total Seats	Seats Won by Congress	Voteshare of Congress	Seats won by CPI
1952	489	364	45%	16
1957	494	371	45.44%	27
1962	494	361	44.7%	29

 

৩১) ভাৰতৰ পাৰ্টি ব্যৱস্থাৰ কিছুমান বৈশিষ্ট্য উল্লেখ কৰা।

 উত্তৰঃ ভাৰতৰ দলীয় ব্যৱস্থাৰ বৈশিষ্ট্য হৈছে এনেধৰণৰ কেইবাটাও সুকীয়া বৈশিষ্ট্য:

১) বহুদলীয় ব্যৱস্থা: ভাৰতত অসংখ্য ৰাষ্ট্ৰীয়, আঞ্চলিক, আৰু স্থানীয় দল আছে। ভাৰতত খণ্ডিত দলীয় ব্যৱস্থা আছে।

২) মিত্ৰজোঁটৰ ৰাজনীতিঃ বহুদলীয় ব্যৱস্থাৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু ৰাজ্য দুয়োটা পৰ্যায়তে মিত্ৰজোঁটৰ চৰকাৰ গঠন হোৱা সাধাৰণ হৈ পৰিছে।

৩) আঞ্চলিক দলসমূহৰ প্ৰভাৱঃ ভাৰতৰ ৰাজনীতিত আঞ্চলিক দলসমূহে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে, প্ৰায়ে ৰাজ্য চৰকাৰসমূহত আৰু কেতিয়াবা ৰাষ্ট্ৰীয় চৰকাৰত মিত্ৰজোঁটৰ অংশীদাৰ হিচাপে উল্লেখযোগ্য ক্ষমতা দখল কৰে। এই দলসমূহে সাধাৰণতে আঞ্চলিক বিষয়সমূহৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে আৰু নিৰ্দিষ্ট ভাষিক, সাংস্কৃতিক বা জনগোষ্ঠীক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে।

৪) বংশবাদী ৰাজনীতিঃ ভাৰতৰ বহু ৰাজনৈতিক দল বিশেষকৈ ৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত বংশবাদী ৰাজনীতিৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত।

৫) দলত্যাগৰ ৰাজনীতি: ভাৰতীয় ৰাজনৈতিক দলসমূহত দলত্যাগৰ সংস্কৃতি আছে। ৰাজনৈতিক নেতাই নিজৰ সুবিধা অনুযায়ী ৰাজনৈতিক দল সলনি কৰে।

৬) খণ্ডিত বিৰোধী: ভাৰতৰ বিৰোধী খণ্ড খণ্ডিত। ফলত বিৰোধী ৰাজনৈতিক দল খণ্ডিত হয়।